Грушка, и попри тим же є пре свою чувствительносц єдна з дефицитарних овоцох у Сербиї алє и у Европи, того року добре зродзела, алє вчас, та и сезона обераня почала три тижнї скорей.
Пред тим як ше одлучели посадзиц грушки, Рацово ище 2017. року на своїм маєтку мали овоцнїк з кайсами, а помедзи шори, на коло 6 гектарох, два роки мали посадзено и ягоди. Коло ягодох, як нам приповеда Филип Рац, було вельо роботи, та од тей овоци одустали, древка кайсох ше им осушели, и вец вибор бул ‒ грушки. Филип тераз, на фамелийним маєтку од коло 15 гектарох, ма посадзене штири файти грушки, а посадзени су сукцесивно, спрам термину дозреваня, односно обераня.
– Пред седем роками зме одлучели дакус експериментовац, та зме перше посадзели вилямовку. Вона ше указала як рентабилна грушкова файта, док ше кайса на наших просторох нє удава. И за грушку гваря же волї висши терени, у брегох, там и вецей зродзи, алє ми доказали же може добре зродзиц и ту. И у околїску, у Сивцу и Червинки, тераз уж єст досц тих хтори пестую грушку – приповеда млади Филип Рац.
Маю файти кармен, вилямовку, конферансу и пакамс триюмф
Рацово на 15 гектарох маю посадзене файту кармен, вилямовку, конферансу и пакамс триюмф. Кармен того року мала рекордни род, а анї вилямовка нє вельо заостава. Конферанс найзаступенши у Белґиї и Голандиї, алє ше остатнї роки добре указує и на наших просторох, и на концу приходзи пакамс хтори ма и найвекшу цену, понеже дозрева позно вєшенї, а хтори у Рацовим овоцнїку наймладши.
– Затераз можем бешедовац лєм о файти кармен бо є перша пооберана. Род того року рекордни, гоч кармен файта хтора позната по тим же менєй родзи. Прешли роки ю лапел мраз и вец ше зменшал и род, алє того року ше то нє случело. Було коло 33 тони на поверхносци од два гектари. А цо ше дотика других файтох грушки, у Сербиї ґенерално вшадзи добре зродзело. И вилямовка нам добре зродзела, док за пакамс триюмф ище вше нє можем знац як будзе бо є млади овоцнїк. Интересантни и конферанс хтори маме на пейцох гектарох. У Сербиї нє знам чи дахто ма таку вельку поверхносц як ми. Звичайно маю по даскельо древка. Вон иншак у Белґиї и Голандиї добре родзи, а нам уж други рок родзел барз добре, цо ридкосц, но треци рок дакус затаєл – толкує тот млади польопривреднїк.
Найвецей ю треба допатрац, алє и цену ма добру
Од шицких овоцох, по думаню нашого собешеднїка, грушка треба найвецей допатрац и и до нєй укладац, алє ма и добру цену. Як гвари Филип, и яблука ше пирска вельо раз, аж и вецей раз як грушки, алє за грушки драгши хемийни препарати. Грушка муши мац 60 милиметри обсяг, муши буц совершено чиста, односно без рижних очкодованьох або шпляхох, понеже велька розлика у цени, спрам класох.
– Цена за 1. класу моментално 70 евроценти, цо нє барз досц. Прешлого року була 85 евроценти, коло 100 динари. Вилямовка ше указала же добре преходзи за индустрию, док ше при шицких других файтох муши направиц одлични квалитет. Интересантне за вилямовку тото же барз мала розлика помедзи 1. класу и индустрийну цену. Вец ци нє таки анї проблем кед нє маш вельо першей класи. Поведзме, кармен прешлого року була 100 динари за першу класу, тераз ми даваю 80 динари. Найвекшу цену ма позна грушка пакамс, хтора нам затераз ище млада. Пакамс ше позно обера и барз длуго ище може стац. А ти кед предаш грушку у фебруару то барз добра цена бо теди нєт вельо овоци – приповеда Филип.
А же би ше грушку могло предавац у фебруару, нєобходне мац и хладзальню, визначує вон:
– Маме свою хладзальню у хторей ше грушки такой змесцує и то нам дава часу робу предац по векшей цени. Грушки ше муши чувац у хладзальнї, гоч тераз уж и технолоґия вельо помага. Пуща ше рижни файти ґазох, хтори грушком чуваю швижосц, та их можеш предац у децембру кед их нїхто нє ма, и по добрей цени.
Отвераю ше нови тарґовища
Сезона обераня грушкох звичайно почина штредком юлия и тирва по конєц септембра, початок октобра, гоч того року дозрела три тижнї скорей:
– Кармен, хтора вше перша дозрева, зме требали оберац о два тижнї.
Сезона иншак почина дас од 15. юлия. Тераз 5. юлий, а Кармен зме уж пооберали – гвари наш собешеднїк, а на концу визначує же роботну моц лєгко находзи, патри же би людзе були з Керестура, а того року, зоз 20 число роботнїкох звекшаю на 36 же би ше оберачку швидше приведло ґу концу.
А кед слово о вивозу грушки, Филип за конєц додава же Русия ище вше главне тарґовище, док ше помали драги отвераю и ґу Блїзкому востоку:
– Италиянє приходза до нас остатнї даскельо роки, кед у нїх вимаржнє грушка, та вец добра и цена. Єдну вельку часц ше потераз вивожело до Русиї, медзитим, тераз кед трошки транспорту пошли горе, та и вивоз идзе кус слабше. Ище вше єдна часц идзе за Русию, алє ше отворели и нови тарґовища. Поведзме, Блїзки восток, Дубаї, гоч ту цалком инашки транспорт, на ладьох, та роба и длужей путує.
Сок, палєнка чи сайдер?
– По моїм, цена индустрийней грушки барз мала и чежко преходзи, та думам же ришенє правиц соки або палєнку. Гоч мнє найинтересантнєйши сайдер (по анґл. cider), ферментоване алкоголне пице, понеже ше воно прави зоз яблука або грушки, а ми маме обидва, лєм би ришиц технолоґию правеня – задовольно закончує Филип.
