Прага виками зачувала свою красу, за єй историю, културу и архитектуру заинтересовани людзе з цалого швета. Єст у нєй цо дознац и видзиц, нє мож нашвидко шицко анї обисц, а єст цо и поєсц и попиц.
У Праги маце упечаток же вас шицки улїчки на концу одведу на єдно место – на Старогородску площу хторa у самим центре Старого городу. Тота площа велька, алє є нє найвекша и пресцера ше на 9 000 квадратни метери. Настала ище у 12. вику кед була городски пияц, алє тото место виками познате як место и дзе ше трацело главу, и дзе ше славело и преславйовало кажду значнєйшу подїю.
Архитектура и ту перше пада до оч, а и хижиска у ґотским, ренесансним и барокним стилу, а окреме церква Дївици Мариї – Тинска церква у хторей на олтару поховани дански астроном Тихо Брахе (Tycho Brahe 1564̶1601). Бул дворски математичар и астролоґ цара Рудолфа II.
Найпознатше зданиє на площи то стара Городска скупштина зоз 14. вику. На стотки тисячи туристох кажди дзень стоя доокола на тим месце и припатраю ше на славну Прагску астрономску годзину Орлой, хтора треца найстарша годзина на швеце, а найстарша хтора ище вше роби. Годзина приказує старогречески, вавилонски, стредньоевропски час, дзепоєдни главни планети и положенє гвиздох, Слунка и Мешаца… На верху два облаки на хторих ше на кажду цалу годзину приказую 12 апостоли, а хтора, так повесц, єдна з найвекших туристичних атракцийох. За нє вериц, алє тота годзина и нєшка роби, з часу на час престанє, оправи ше ю и ознова є як нова. И так то тирва од 1410. року.
НАЙУЗША УЛЇЦА
У Праги, так як и у велїх городох на швеце през хтори до рока прейду даскельо милиони туристи, часто мож чуц же дацо найстарше, найвисше, або ма найдлугшу традицию. Так и у самим центру того городу, у найстаршим кварту и найузша улїца за хтору ше трима же є найузша на швеце. Там ше два особи нє можу обкеровац. Улїца Винарна Чертовка широка 60 центиметри, а длугока коло 10 метери.
Даскельо раз ше случовали нєприємни ситуациї же ше дахто заглобел у нєй, а пред 8 роками то була єдна корпулентнєйша панї хтора опакована з ранцом вошла, и нє могла з нєй висц. Туристка ше барз злєкла, була клаустрофобична, но на концу ю виратовали огньогасци хторим требало коло пол годзини за тоту роботу.
Чи пре тото, чи баржей пре атракцию, на уходзе з обидвох бокох тей улїчки нєшка поставени семафор.
ЧЕХИ ”ПИВСКА” НАЦИЯ
Пиво єдно з найпопуларнєйших алкоголних напойох ширцом швета, и гоч Ческа нє єдина держава позната по пиву и ориґиналних пивнїцох, статистика ище раз потвердзела же Чехи до рока попию найвецей пива, а Їржа, наш водзач, твердзи же кажди житель Ческей, (рахую ше ту и наймладши гоч нє пию), на дзень попиє єдну вельку криґлу пива. Чехи маю пиво и за дзеци.
Кед би ше сцело кус виглєдовац чом су таки барз познати по пиву, єден з одвитох би бул – оддавна маю добру жем за хованє хмелю. Постоя и записи з 9. вику о продукциї пива у Ческей, а краль теди розказал же ше хмель нє шме вивожиц. Хто то потупел, нє мог заобисц смертельну кару. Познєйше, у 12. вику вше частейше ше пиво варело по манастирох, пивнїцох, а о тим як ше теди тот напой ценєло гутори и податок же Чехи давали Шведяном огромни количества пива лєм же би их нє рушали, же би им жем нє розтресли и окрадли.
И у комунизме ше пиво пило, и то аж нато. Пребудзени култ випиваня пива у народзе найбаржей прето же було тунє. Так ше сцело зачувац якиш социялни мир под паролу же ше каждому мушело обезпечиц же би могол мац пиво на столє.
Гваря же єст три главни катеґориї пива (10, 11 и 12), а то завиши и од проценту екстракту хмелю, сладосци, нє важни лєм алкогол хторого, завиши од пива, єст ту коло штири проценти, або лєм кус вецей.
Нєшка у Праги скоро кажда пиварня ма и продукцию пива, а найпознатши Пилснер Уркел, Старопрамен, Ґамбринус, Бернард, Козел, Будвар…
КУХНЯ И СЛАДКЕ
Пиво у Праги людзе пию и пред полудзенком, и по полудзенку, вечар тиж, а кед слово о єдлох, ту ясне як дзень же ґулаш треба обовязно наручиц и то у мисочки з лепиня, а швиньске колєнко (коленицу) обовязно. Смачне, а цени, як и у нас, завиши од того дзе ше є. После того, гваря – пиво.
Нє так же з Праги нє мож пойсц дому а нє пробовац їх колач трделник, алє думам же би то нє було у шоре. У нас тот колач познати як Куртош колач стародавней мадярскей и румунскей кухнї, а мнє здогадує на нашо плєцени, поверху з цукром, гоч випатрунок трделника цалком иншаки. Цесто ше обмота як коло грубшей металней розвалки, посипе з цукром и обраца як на рожню, а кед колач упечени, зоднука ше посипе з циметом. Нєшка ше трделники знука масци з нутелу, або полнї зоз сладолядом, шлаґом и ягодами.
ЗЛАТНА УЛЇЦА
За Златну улїцу, давно наволану Златнїчка, приповеда ше же достала мено по рударох злата хтори там робели, но водзач Їржа хтори у Праги децениями, твердзи же то вообще нє так и же у тих малих, нїзких хижох жил худобни народ хтори през облак вируцовал шмеце и шицок бруд, та же улїчка була такволана депония за хтору гуторели же є „златна”, алє у пренєшеним, процивним значеню.
По леґенди там жили алхемичаре хтори метал претваряли до злата, но тото цо ше сиґурно зна и цо нє леґенда, то же праве у тей улїци, у хижи число 22, жил познати чески писатель Франц Кафка.
Нєшка хижи у тей улїци претворени до дутянох у хторих ше предава сувенири, а уход до тей улїци ше наплацує 250 чески круни, (кус вецей як 1 000 динари).
(Предлужи ше)